John McCain: Ο Αμερικανός πολιτικός που είχε προειδοποιήσει επανειλημμένα για την έλευση της σημερινής κατάστασης στο Αφγανιστάν

Συγγραφή άρθρου: Παρασκευάς – Μάριος Ι. Τουρτούνης. (Ιστορικός-Μουσικός)

Και έτσιλοιπόν, με τον επίσημο σχηματισμό κυβέρνησης των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, η χώρα αυτή διέρχεται επισήμως σε μια νέα, σκοτεινή εποχή.

Και για όλα αυτά, δυστυχώς, φταίνε κυρίως εκείνοι οι οποίοι είχαν αναλάβει, πριν από είκοσι χρόνια, να σώσουν το Αφγανιστάν από την μετατροπή του σε ένα κράτος – παρία: οι Αμερικανοί. Παρά την ένοπλη επέμβασή τους στην περιοχή κατά των Ταλιμπάν, οι αμερικανικές δυνάμεις δεν κατόρθωσαν διόλου να εξασφαλίσουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την σταθεροποίηση του ελεύθερου δημοκρατικού πολιτεύματος στην εν λόγω περιοχή. Αντιθέτως, καθ’ όλη την εικοσαετή παραμονή τους στην περιοχή, οι αμερικανικές δυνάμεις συντηρούσαν ένα αρκετά εύθραυστο δημοκρατικό πολίτευμα στο Αφγανιστάν. Αυτό το αφγανικό δημοκρατικό πολίτευμα είχε ημερομηνία λήξης, την οποία όμως δεν γνώριζε κανείς ακριβώς. Η ημερομηνία αυτή επήλθε με την απόφαση των Αμερικανών για αποχώρηση από το Αφγανιστάν, και την κατάληψη ολόκληρης της χώρας από τους Ταλιμπάν.

Οι ευθύνες για την διαμόρφωση της κατάστασης αυτής στο Αφγανιστάν δεν περιορίζονται μονάχα στις αποφάσεις των δύο τελευταίων κυβερνήσεων των ΗΠΑ. Ήδη από το 2009, αποφάσεις των κυβερνήσεων του Προέδρου των ΗΠΑ Barack Obama εισηγούνταν και πραγματοποιούσαν δραστικές μειώσεις στον αριθμό των αμερικανικών δυνάμεων που βρίσκονταν στο αφγανικό έδαφος. Μάλιστα, την ίδια περίοδο, η κυβέρνηση Obama είχε προαναγγείλει την οριστική αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το αφγανικό έδαφος εντός 19 μηνών!

Έπειτα, εφόσον η τελευταία απόφαση ήταν πρακτικά μη εφαρμόσιμη ακόμη, η κυβέρνηση Obama προανήγγειλε, τον Ιούνιο του 2011, την σταδιακή μείωση των αμερικανικών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν, με την απόσυρση 10.000 Αμερικανών στρατιωτών από το αφγανικό έδαφος μέχρι το τέλος του 2011, και την απόσυρση άλλων 23.000 Αμερικανών στρατιωτών από την περιοχή μέσα στο έτος 2012.

Το 2012, ο Αμερικανός γραμματέας Εθνικής Άμυνας Leon Panetta είχε ανακοινώσει ότι οι Αμερικανοί πρόκειται να κάνουν παύση των εχθροπραξιών κατά των Ταλιμπάν κατά το έτος 2014.
Το 2013, ο Πρόεδρος Obama είχε ανακοινώσει την μείωση των αμερικανικών στρατευμάτων επί αμερικανικού εδάφους στους 34.000 Αμερικανούς στρατιώτες. Τέλος, τον Μάιο του 2014, ο Πρόεδρος Obama είχε ανακοινώσει ότι έως το Δεκέμβριο του έτους αυτού, τα αμερικανικά στρατεύματα θα τερμάτιζαν οριστικά τις εχθροπραξίες κατά των Ταλιμπάν, ενώ μετά θα παρέμεναν 10.000 Αμερικανοί στρατιώτες ως απλή αμερικανική παρουσία στο Αφγανιστάν, έως ότου θα εγκατέλειπαν οριστικά το Αφγανιστάν σε δύο φάσεις, δηλαδή ανά 5.000.

Απέναντι σε αυτές τις αμερικανικές υποχωρήσεις είχε αντιταχθεί σθεναρά ο αείμνηστος Αμερικανός πολιτικός John McCain (1936-2018). Ως έμπειρος και διορατικός πολιτικός που ήταν, ο McCain εφιστούσε συνεχώς την προσοχή στις κυβερνήσεις Obama ότι τέτοιου είδους ανακοινώσεις και έμπρακτες υποχωρήσεις εκ μέρους των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν ενθάρρυναν τους Ταλιμπάν να συνεχίσουν με ακόμη μεγαλύτερη ένταση τον αγώνα τους. Με τέτοιου είδους ενέργειες, έγιναν απολύτως ξεκάθαρες για τους Ταλιμπάν οι προθέσεις των Αμερικανών να αποσύρουν, στο άμεσο μέλλον, τα στρατεύματά τους από το Αφγανιστάν (John McCain & Mark Salter, The Restless Wave, Simon & Schuster, New York 2018, σελ. 115-116). Οι Ταλιμπάν περίμεναν, λοιπόν, την στιγμή που γνώριζαν ότι κάποια στιγμή θα ερχόταν: την στιγμή κατά την οποία οι αμερικανικές δυνάμεις θα αποχωρούσαν οριστικά από το αφγανικό έδαφος.

Επίσης, σύμφωνα με τον McCain, τέτοιου είδους υποχωρήσεις εκ μέρους των Αμερικανών στο Αφγανιστάν, άφηναν τους Αφγανούς συμμάχους των ΗΠΑ εντελώς εκτεθειμένους στο έλεος των Ταλιμπάν.

Για όλους αυτούς τους λόγους, ο McCain επέμενε πάση θυσία στην μακροχρόνια διατήρηση ενός σταθερού μεγάλου αριθμού αμερικανικών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν. Διότι, σύμφωνα με τον αείμνηστο πολιτικό, βλέποντας την αποφασιστική παρουσία σταθερού αριθμού αμερικανικών δυνάμεων επί ακόμη περισσότερα έτη στο Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν οπωσδήποτε θα αποθαρρύνονταν κάποια στιγμή από το να συνεχίσουν τον αγώνα τους για την βίαιη κατάληψη της εξουσίας στο Αφγανιστάν.

Τελικά, έγινε αυτό που φοβόταν ο McCain: οι Ταλιμπάν, βλέποντας την συνεχή, κατά την τελευταία δεκαετία, μείωση των αμερικανικών στρατευμάτων που βρίσκονταν στο αφγανικό έδαφος, είχαν καταλάβει ότι η οριστική αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων ήταν πλέον θέμα χρόνου. Συνεπώς, οι φιλοδοξίες των Ταλιμπάν για κατάληψη της εξουσίας στο Αφγανιστάν εντείνονταν όλο και περισσότερο, πράγμα το οποίο ενέτεινε τον επίμονο αγώνα τους. Περίμεναν υπομονετικά, με αδημονία, την στιγμή που οι Αμερικανοί θα εγκατέλειπαν οριστικά το Αφγανιστάν, και θα άφηναν στους Ταλιμπάν τις τύχες της χώρας.

Το «κερασάκι στην τούρτα» θα αποτελέσει η συμφωνία, κατά τον Φεβρουάριο του 2020, της κυβέρνησης του Προέδρου των ΗΠΑ Donald Trump και των Αφγανών Ταλιμπάν, η οποία προέβλεπε την οριστική αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το αφγανικό έδαφος, εντός καθορισμένου χρονοδιαγράμματος (έως την 31η Αυγούστου 2021). Συνάπτοντας την εν λόγω συμφωνία, μπορούμε να πούμε ότι οι ΗΠΑ προδίκαζαν και αναγνώριζαν de facto την κυριαρχία των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν κατά την επομένη της αποχώρησης των αμερικανικών στρατευμάτων από την χώρα, εγκαταλείποντας με αδιαφορία τους Αφγανούς πολιτικούς που στελέχωναν το, έστω και εύθραυστο, ελεύθερο δημοκρατικό πολίτευμα που επικρατούσε στη χώρα κατά την τελευταία εικοσαετία. Και έτσι, ο επίλογος για την ελευθερία στο Αφγανιστάν ήρθε τον Αύγουστο του 2021, όταν, επί προεδρίας Joe Biden πλέον στις ΗΠΑ, τα αμερικανικά στρατεύματα αποχώρησαν οριστικά από την χώρα, σε εφαρμογή της συμφωνίας Trump – Ταλιμπάν του 2020, αφήνοντας μάλιστα σημαντικό οπλισμό πίσω τους, τον οποίο τελικά οικειοποιήθηκαν οι Ταλιμπάν.

Πολλοί κάτοικοι του Αφγανιστάν έχουν ήδη εγκαταλείψει την πατρίδα τους, ενώ πάρα πολλοί ακόμη πρόκειται να ακολουθήσουν, καταφεύγοντας ως πρόσφυγες σε διάφορα άλλα κράτη. Κι όλα αυτά, διότι οι Αμερικανοί έχασαν την μεγάλη ευκαιρία που είχαν να εξαναγκάσουν τους Ταλιμπάν να συμμορφωθούν ως προς τις αξίες που διέπουν τον σύγχρονο ελεύθερο κόσμο.

Δυστυχώς, ο αείμνηστος John McCain επιβεβαιώνεται πανηγυρικά στις υποθέσεις που έκανε σχετικά με την κατάσταση στο Αφγανιστάν: χάρη στην σταδιακή υποχώρηση των ΗΠΑ στην περιοχή κατά την διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, οι Ταλιμπάν περίμεναν υπομονετικά την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, ώστε να βρουν την ευκαιρία να καταλάβουν ξανά την εξουσία στην χώρα.

Εάν ο αμερικανικός λαός είχε την σοφία να εκλέξει, κατά τις προεδρικές εκλογές του 2008, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και τον John McCain ως Πρόεδρο των ΗΠΑ, πολύ πιθανόν σήμερα να μην μιλούσαμε ούτε καν για κυριαρχία των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, «βία και χάος στο Αφγανιστάν», «μεσαίωνα των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν» κλπ. Ο John McCain ήταν ένας από τους ελάχιστους Αμερικανούς πολιτικούς που πίστευαν ειλικρινά και βαθιά στην αποστολή των Αμερικανών για την προώθηση του ελεύθερου δημοκρατικού πολιτεύματος σε κράτη του κόσμου που διαθέτουν αυταρχικά καθεστώτα. Ο αείμνηστος Αμερικανός πολιτικός διέθετε, επίσης, μια πρωτοφανή οξύνοια στην επισκόπηση των καταστάσεων και των συγκυριών, γεγονός το οποίο του επέτρεπε να γνωρίζει την σωστή απόφαση για την κάθε περίσταση. Έτσι λοιπόν, είναι βέβαιο ότι, εάν του δινόταν η ευκαιρία, ο John McCain θα είχε φέρει τους Αφγανούς Ταλιμπάν σε τόσο πολύ δυσχερή θέση, σε σημείο μάλιστα που αυτοί είτε θα δέχονταν να συμμορφωθούν με τις αρχές και τις αξίες που διέπουν τον σύγχρονο ελεύθερο κόσμο, είτε θα συντρίβονταν ολοσχερώς. Όμως, είτε μας αρέσει είτε όχι, η ιστορία είχε και θα έχει πάντα τα δικά της σχέδια…

Στην ίδια κατηγορία...